titan (uydu) ne demek?

Titan, Satürn'ün en büyük uydusu ve yoğun bir atmosferi olduğu bilinen tek doğal uydudur. Dünya dışında, yüzeyinde kararlı sıvı bulundurduğu kanıtlanan 2. gök cismi olan Titan'daki büyük su kütleleri gibi görünen okyanusların, metan gazının sıvı hali olduğu görülmüştür.¹²

Satürn'ün uydusu olan Titan, Güneş Sistemi’ndeki ikinci en büyük uydudur. (Birincisi ise Jüpiter'in uydusu Ganymede) Titan da, Ganymede gibi Merkür’den biraz daha büyüktür. Büyük oranda azottan oluşan ve Güneş Sistemi'ndeki diğer uyduların hiçbirinde böylesine kalın olmayan atmosferinin, Dünya’nın ilk zamanlarındaki atmosferine benzediği düşünülmektedir. NASA'nın Dragonfly misyonu kapsamında gönderilmesi planlanan uzay aracı Titan'da canlıların olabileceği olasılığını araştıracaktır.³ Titan'daki su kütlelerinde ise (metan sıvısından okyanuslar, göller ve denizler) deniz canlıların bulunma ihtimali araştırılmaktadır. Daha önce yapılan araştırma verilerince Titan'ın okyanuslarında bakterilerin var olabileceği bir ortamın olduğu düşünülmektedir.⁴

Keşif ve adlandırma

Titan, 25 Mart 1655'te Hollandalı gökbilimci Christiaan Huygens tarafından keşfedilmiştir. Kendisinden önce, 1610'da Galileo Galilei, Galilei uyduları olarak bilinen Jüpiter'in en büyük dört uydusunu keşfetmişti ve teleskop hakkında geliştirmeler yapmıştı. Huygens, Galileo'den esinlenerek kardeşiyle beraber kendi teleskopunu geliştirdi ve geliştirdikleri ilk teleskopla Titan'ı keşfettiler. Keşfin ardından uyduya, Satürn'ün uydusu anlamına gelen latince Saturni Luna adını verdi. Satürn'e yakın başka uyduların keşfedilmesiyle beraber uydunun ismi altıncı uydu anlamında Satürn VI oldu. Bundan sonra da Satürn'e Titan'dan yakın başka uydular keşfedildiği halde karışıklık olmaması için Titan'ın ismi Satürn VI olarak kaldı. 1847'de Yunan mitolojisinden esinlenilerek uydunun ismi Titan oldu. Bu yüzden Titan her ne kadar Satürn VI olarak adlandırılmış olsa da Satürn'e yakınlık bakımından 19. sırada olan bir uydudur.

Atmosfer

Titan, dikkate değer bir atmosfere sahip bilinen tek doğal uydudur⁵ ve atmosferi, Dünya'nın dışında güneş sistemindeki azot bakımından zengin yoğun tek atmosferdir. 2004 yılında Cassini tarafından yapılan gözlemler Titan'ın tıpkı Venüs gibi, yüzeyinden çok daha hızlı dönen bir atmosfere sahip "süper rotatör" olduğunu göstermektedir.⁶ Voyager uzay sondalarıyla yapılan gözlemler, Titan'ın atmosferinin yaklaşık olarak 1,45 atm yüzey basıncıyla Dünya'dan daha yoğun olduğunu göstermiştir. Donuk puslu katmanlar, Güneş'ten ve diğer kaynaklardan gelen görünür ışığın çoğunu engeller ve Titan'ın yüzey özelliklerini gizler.⁷ Titan'ın daha düşük olan yerçekimi, atmosferinin Dünya'dan çok daha geniş olmasına imkan sağlar.⁸ Titan'ın atmosferi birçok dalga boyunda donuktur ve sonuç olarak, yörüngeden yüzeyin tam bir yansıma spektrumunun elde edilmesi imkansızdır.⁹ 2004 yılında Cassini-Huygens uzay aracının gelişine kadar Titan'ın yüzeyinin ilk doğrudan görüntüleri elde edilememişti.¹⁰

Titan'ın atmosferi, azot (%97), metan (%2,7 ± 0,1), hidrojen (% 0,1-0,2) ve eser miktarda başka gazlar içerir. Etan, diyasetilen, metilasetilen, asetilen ve propan gibi diğer hidrokarbonların yanı sıra; siyanoasetilen, hidrojen siyanür, karbondioksit, karbonmonoksit, siyanojen, argon ve helyum gibi diğer gazlar da bulunur.¹¹ Hidrokarbonların, Güneş'in ultraviyole ışığı tarafından metanın parçalanmasından kaynaklanan reaksiyonlarla Titan'ın üst atmosferinde oluştuğu ve kalın turuncu bir duman ürettiği düşünülmektedir.¹² Titan, zamanının %95'ini Satürn'ün manyetosferinde geçirir, bu da onu güneş rüzgarından korumaya yardımcı olabilir.